Decompositie van de loonevolutie

De evolutie van de gemiddelde effectieve lonen kan in twee componenten worden onderverdeeld:

• Het conventionele loon
• Het incidentele loon

Dit incidentele loon, ofwel de loondrift in ruime zin, kan verder opgesplitst worden in drie onderdelen:

• Het structuureffect of samenstellingseffect (vast incidenteel)
  
• De loondrift in enge zin (variabel incidenteel)
  
• De statistische effecten (overig incidenteel)
  

Structuureffecten, ook wel samenstellingseffecten genoemd, worden veroorzaakt door een veranderende samenstelling van de beroepsbevolking. Als er bijvoorbeeld meer mensen met een hogere opleiding gaan werken, stijgt het gemiddeld loon. Dit betekent een hoger incidenteel loon.

De term loondrift slaat op veranderingen in het brutoloon als gevolg van het toekennen of juist verminderen van 'extra' beloningscomponenten of periodieken, bijvoorbeeld als gevolg van de situatie op de arbeidsmarkt.

Statistische effecten zijn veranderingen in het brutoloon als gevolg van statistische verschuivingen in het loon die wel tot uiting komen in de loonsom, maar geen relatie hebben met het functieloon (contractloon, loondrift of structuureffect). Voorbeelden hiervan zijn een stijging of daling van de werkgeversbijdrage particuliere ziektekosten, toe- of afname van het ziekteverzuim en bruteringsoperaties.


Referenties

CPB FAQ http://www.cpb.nl/nl/research/sector2/faq_iep/#vraag110
SER publicatie 'Stand van zaken loonvorming'
Methodologie CBS
Research Magazine 2003 artikel doctoraat Ralph Olthoff
Micromacro Consultants ILO onderzoek

Context
Project loonvorming: in Nederland doet men onderzoek naar de componenten van de loondrift, die zij het incidentele loon noemen. Het lukt hen nog ook.